Kolejna odsłona dramy ze świata kultury! Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego (MKIDN) postanowiło przyjrzeć się działalności Stowarzyszenia Filmowców Polskich (SFP) w latach 2020-2024 (obejmujących 5 lat). Wyniki kontroli wzbudziły wiele emocji. Zanim jednak zaczniemy ferować wyroki, spójrzmy na sprawę z innej perspektywy!
Kadr z filmu „Kariera Nikosia Dyzmy” (2002), reż. Jacek Bromski
SFP jest organizacją zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i pokrewnymi. Działa na rzecz twórców dzieł audiowizualnych. SFP-ZAPA (specjalna jednostka SFP) pobiera tantiemy głównie z:
- Kin (za wyświetlanie filmów),
- Telewizji i platform VOD (za emisję i streaming),
- Reemisji kablowych i satelitarnych,
- Czystych nośników (na rzecz producentów).
W 2023 roku SFP-ZAPA (Stowarzyszenie Filmowców Polskich – Związek Autorów i Producentów Audiowizualnych) zebrało z tego tytułu 275 milionów złotych! 10% przychodów z praw autorskich lub pokrewnych, inkasowanych przez Stowarzyszenie, przeznacza się na działalność o charakterze socjalnym, kulturalnym lub edukacyjnym (Fundusz SKE).
Nieprawidłowości (zdaniem MKiDN) jest wiele. Pełny dokument pokontrolny z wnioskami jest dostępny tu: https://www.gov.pl/web/kultura/weryfikujemy-system-zbiorowego-zarzadzania (data publikacji: 25.03.2025). Prezesem SFP do 2024 roku był Jacek Bromski.
Kadr z filmu „U Pana Boga za ” (1998), reż. Jacek Bromski
Lista zarzutów:
1. Niewłaściwe wydatkowanie środków z tantiem: Pieniądze z tantiem były wykorzystywane do pokrywania strat z działalności gospodarczej stowarzyszenia, m.in. restauracji w Warszawie i Kazimierzu Dolnym, co Ministerstwo uznało za działanie na szkodę Stowarzyszenia i jego członków. W objętym kontrolą okresie straty te wyniosły prawie 3 mln zł.
2. Wydatki niezgodne z przeznaczeniem Funduszu Socjalnego, Kulturalnego i Edukacyjnego (SKE): Środki funduszu były przeznaczane na cele niezwiązane z jego statutową działalnością, w tym na nadmierne zakupy alkoholu (1,245 mln zł w latach 2020-2024).
3. Nieprawidłowości przy udzielaniu zapomóg i przyznawaniu stypendiów: W latach 2020-2024 stwierdzono nieprawidłowości zarówno przy udzielaniu zapomóg socjalnych, na które przeznaczono zaledwie 163 tys. zł, jak i przy przyznawaniu stypendiów artystycznych, na które przeznaczono 199 tys. zł, w obu przypadkach pomijając procedury.
FB SFP: https://www.facebook.com/StowarzyszenieFilmowcowPolskich
4. Nieuzasadnione wydatki i złe planowanie: Dotyczy to m.in. zakupu biletów lotniczych dla osób towarzyszących, złego planowania zakupów i remontów, otwarcia niedziałającego Domu Pracy Twórczej w Sopocie oraz zakupu nieruchomości gruntowej pod niezrealizowaną farmę fotowoltaiczną.
5. Nieprawidłowości w wynagrodzeniach i umowach: Stwierdzono nieuzasadniony poziom wynagrodzeń prezesa Jacka Bromskiego i dyrektorki biura SFP, nieprzejrzyste kryteria wynagrodzeń prezesa oraz wypłacanie członkom zarządu ponad 144 tys. zł na podstawie umów cywilnoprawnych.
6. Nieprawidłowości w zarządzaniu majątkiem: Zakwestionowano zasadność posiadania dużej floty samochodów (12), zakupu samochodów klasy premium oraz wykorzystywania samochodów służbowych do celów prywatnych,
7. Upoważnienie Prezesa SFP do samodzielnego dysponowania środkami Funduszu SKE (do kwoty 200.000 zł, a następnie 500.000 zł) skutkowało niekontrolowanym i nieuzasadnionym wydatkowaniem środków.
9. Zakup majątku odsprzedanego prezesowi: Zakupiono klimatyzatory, które następnie odsprzedano Bromskiemu.
9. Niewłaściwy nadzór: Zarząd Główny SFP i Komisja Rewizyjna sprawowały niewłaściwy nadzór nad działaniami prezesa.
10. Zatrudnienie firmy świadczącej usługi śledcze opłacone z funduszu socjalnego: Jacek Bromski zatrudnił firmę śledczą w celu sprawdzenia swojej odpowiedzialności prawnej
Dalej: Dorobek Bromskiego / Przeliczenie cieczy per capita / Stowarzyszenie Twórców Memów / Źródła
Czytaj dalej 1/2
