Tablica przedstawia szacunkowe koszty utrzymania dziecka w zależności od jego wieku, liczby dzieci oraz dochodu rodzica zobowiązanego do płacenia alimentów. Kwoty te mają charakter orientacyjny i wynikają z modelowego przelicznika, którego punktem wyjścia jest 70% minimum socjalnego dla dziecka w 2024 roku według danych Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych. Wraz ze wzrostem wieku dziecka i dochodu rodzica sugerowane alimenty rosną o 12,5% przy każdej kolejnej grupie wiekowej oraz o 10% co każde 800 zł dochodu do kwoty 8300 zł, a powyżej – o 15%.
Choć tablica nie jest źródłem prawa, ma być użytecznym punktem odniesienia zarówno dla sędziów, jak i stron postępowania. Pozwoli na trafniejsze i bardziej przewidywalne decyzje, bez uszczerbku dla niezależności sądu. Każda sprawa nadal będzie rozpatrywana indywidualnie, z uwzględnieniem konkretnych potrzeb dziecka oraz sytuacji życiowej i majątkowej rodziców.
Ministerstwo podkreśla, że dokument może odegrać szczególnie ważną rolę w mediacjach. Tam, gdzie rodzice są gotowi do rozmów, ale nie wiedzą, jakie kwoty alimentów są uzasadnione. Może skrócić czas negocjacji, zmniejszyć napięcia i umożliwić dziecku szybsze uzyskanie wsparcia finansowego. Pomaga też ujednolicić podejście do orzekania i zwiększa zaufanie do sądów rodzinnych.
Tablica powstała we współpracy z Instytutem Wymiaru Sprawiedliwości, po konsultacjach z sędziami, komornikami i ekspertami prawa rodzinnego. Przy jej tworzeniu wzorowano się m.in. na rozwiązaniach niemieckich i francuskich, jednak cały model został dopasowany do polskich realiów. Uwzględniono w nim nie tylko wiek dziecka, ale także liczbę rodzeństwa. W przypadku trojga lub większej liczby dzieci świadczenie na jedno dziecko może zostać obniżone maksymalnie do 85%, przy założeniu, że potrzeby dzieci pozostają podobne niezależnie od liczby członków rodziny.
Tablica będzie aktualizowana co roku, po ogłoszeniu nowych danych o minimum socjalnym przez Instytut Pracy i Spraw Socjalnych. Na razie nie przewiduje się zróżnicowania regionalnego, jednak resort zapowiada, że będzie monitorował funkcjonowanie narzędzia w praktyce i nie wyklucza wprowadzenia korekt w przyszłości, jeśli okażą się one zasadne.
Nowe rozwiązanie nie wpływa na wcześniej zasądzone alimenty, ale może być wykorzystane jako argument w sprawach o ich zmianę, pod warunkiem, że wystąpi istotna zmiana okoliczności. Samo opublikowanie tablicy nie stanowi takiej podstawy. Dokument odnosi się do sytuacji modelowej, w której dziecko mieszka z jednym rodzicem, a z drugim utrzymuje regularne kontakty. W każdym przypadku kluczowa pozostaje indywidualna ocena potrzeb dziecka i możliwości finansowych rodzica.
