Nietypowe odkrycie na terenie Savannah River Site w pobliżu Aiken w Karolinie Południowej, gdzie niegdyś produkowano kluczowe elementy bomb atomowych. Pracownicy rutynowo mierzący poziom promieniowania wykryli radioaktywne gniazdo os na słupku w pobliżu zbiorników z ciekłymi odpadami jądrowymi.
Jak podał Departament Energii USA, zdarzenie miało miejsce 3 lipca. Gniazdo emitowało promieniowanie dziesięciokrotnie przekraczające federalne normy, jednak według urzędników nie wykryto żadnych wycieków ze zbiorników, a samo gniazdo najprawdopodobniej zostało skażone pozostałościami promieniotwórczymi z czasów, gdy zakład działał pełną parą.
Gniazdo spryskano środkiem owadobójczym i usunięto jako odpad promieniotwórczy. Nie znaleziono w nim żywych owadów.
Według przedstawicieli Savannah River Mission Completion, organizacji zarządzającej obecnie terenem, gniazdo znajdowało się głęboko w obrębie chronionego obszaru, a osy z reguły nie oddalają się od niego na więcej niż kilkaset metrów, co oznacza, że nie stanowią zagrożenia dla ludzi spoza obiektu.
Nie wszyscy jednak są usatysfakcjonowani takimi zapewnieniami. Organizacja Savannah River Site Watch, monitorująca działalność zakładu, uznała raport za niepełny. Dyrektor grupy, Tom Clements, zwrócił uwagę, że nie wyjaśniono, skąd dokładnie pochodziło skażenie ani jak osy mogły mieć z nim kontakt. Jego zdaniem istotne może być także określenie gatunku owada. Niektóre osy budują gniazda z ziemi, inne z włókien roślinnych, co mogłoby pomóc ustalić źródło promieniowania.
– Jestem wściekły jak osa, że SRS nie wyjaśnił, skąd pochodziło promieniowanie ani czy istnieje ryzyko wycieku, o którym społeczeństwo powinno wiedzieć – napisał Clements.
Savannah River Site działa od początku lat 50. XX wieku, kiedy to produkowano tam plutonowe rdzenie bomb jądrowych w czasach zimnej wojny z ZSRR. Obecnie zakład zajmuje się produkcją paliwa jądrowego oraz likwidacją pozostałości po dawnej działalności.
W ciągu dekad zakład wygenerował ponad 625 milionów litrów ciekłych odpadów promieniotwórczych, z czego udało się odparować większość – obecnie pozostaje około 129 milionów litrów. Wciąż wykorzystywane są 43 podziemne zbiorniki, a 8 zostało już zamkniętych.
