Radioteleskop RT4 „Kopernik” z Obserwatorium Astronomicznego UMK w Piwnicach znalazł się w trudnej sytuacji. Choć wniosek o finansowanie jego działalności został oceniony pozytywnie, nie trafił na listę projektów, które otrzymały wsparcie. Brak pieniędzy oznacza, że od początku 2026 roku jeden z najważniejszych instrumentów polskiej radioastronomii może przestać działać.
W ostatnim konkursie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego dotyczącym infrastruktury badawczej złożono 186 wniosków. Aż 175 z nich uzyskało pozytywną ocenę, jednak dofinansowanie przyznano jedynie 11 projektom. Wśród tych, które zostały wysoko ocenione, ale nie otrzymały pieniędzy, znalazł się właśnie toruński RT4.
Radioteleskop RT4 to 32-metrowa antena paraboliczna działająca od 1994 roku. Został zaprojektowany przez zespół inżynierów pod kierunkiem Zbigniewa Bujakowskiego. Od ponad trzech dekad jest filarem działalności toruńskiego obserwatorium i jednym z najważniejszych instrumentów sieci VLBI, prowadzącej obserwacje pulsarów i innych obiektów radiowych.
Wymaga jednak stałych nakładów na utrzymanie – szacowanych na około 600 tysięcy złotych rocznie – oraz jednorazowych inwestycji, między innymi w infrastrukturę drogową, których koszt oceniono na około 1,9 miliona złotych.
UMK odwołał się od decyzji ministerstwa i apelował o wsparcie. Po medialnym nagłośnieniu sprawy resort nauki zadeklarował, że „robi wszystko, by znaleźć rozwiązanie”, a minister przekazał, że środki „mogą się jednak znaleźć”. Na razie jednak nie zapadła żadna oficjalna decyzja o przyznaniu finansowania.
