Bonifikata przy wykupie mieszkania komunalnego to zniżka od rynkowej ceny nieruchomości, którą ustawodawstwo i uchwały rad miejskich udzielają najemcom lokali będących w zasobie gminy. Dzięki temu najemca, po spełnieniu określonych warunków, takich jak długoletni najem czy brak zaległości w czynszu, może stać się właścicielem dotychczas wynajmowanego mieszkania za ułamek jego wartości.
W praktyce miasta w Polsce udzielają bonifikat sięgających od 30% do nawet 90% w zależności od lokalnych uchwał i długości najmu, co oznacza znaczne obniżenie ceny wykupu takiego lokalu wobec jego wartości rynkowej. W gminach, w tym w Łodzi, zasady wykupu są określone uchwałami Rady Miejskiej i zazwyczaj obejmują m.in. warunek długoletniego najmu i uzyskania zgody większości najemców w budynku na sprzedaż wszystkich lokali. Lokale często mogą być sprzedane dopiero po 20 latach od ich wybudowania lub rewitalizacji, a bonifikaty zależą także od wieku i stanu budynku.
Na poziomie ogólnokrajowym kwestia bonifikat budzi kontrowersje. Obecnie w Sejmie trwają prace nad zmianami legislacyjnymi, które mają ograniczyć lub wyeliminować możliwość wykupu mieszkań komunalnych z bonifikatą w przyszłości. Klub Lewicy przygotował projekt zakazujący sprzedaży tych lokali z bonifikatą od 1 stycznia 2027 roku, argumentując, że obecne praktyki prowadzą do kurczenia się zasobu gminnego i utrudniają dostęp do tanich mieszkań najuboższym obywatelom. Rząd i część samorządów krytykują natomiast te propozycje, wskazując na potrzebę zachowania autonomii gmin w zarządzaniu zasobem komunalnym oraz korzyści dla najemców, którzy wiele lat mieszkają w danym miejscu.
W Łodzi sama sytuacja mieszkaniowa jest napięta. Według danych Urzędu Miasta Łodzi i analiz mediów lokalnych na mieszkanie komunalne czeka kilka tysięcy osób, ponad 1 500 według jednej z publikacji, a szacunkowo w ubiegłych latach liczba oczekujących gospodarstw domowych sięgała ponad 4 000, co czyni kolejkę do mieszkań gminnych jedną z największych w kraju. Większość z nich nie ma bogatego wnuczka.
Równocześnie Łódź stara się rozwijać zasób mieszkaniowy i ograniczyć kolejki oczekujących, planując budowę ponad 1 500 nowych mieszkań komunalnych do 2030 roku oraz remont istniejącego zasobu.
